Modlitewnik

Droga Krzyżowa

Nabożeństwo Drogi Krzyżowej

Droga Krzyżowa należy do najbardziej znanych nabożeństw. Jest jednak tak wtopiona w krajobraz wielkopostny, że chyba nie doceniamy jej znaczenia.

Ludowe to nabożeństwo przypomina drogę Jezusa z krzyżem z miejsca wydania wyroku (pretorium Piłata lub twierdzy Antonia) na miejsce jego wykonania poza murami Jerozolimy (aram. Golgota, łac. Calvaria, czyli Czaszka). Polega na medytacji Męki Chrystusa, połączonej z przejściem symbolicznej drogi wewnątrz kaplicy lub kościoła albo na zewnątrz. Drogę tę wyznacza 14 wydarzeń zwanych stacjami.

To kult oddawany w Jerozolimie przez pierwszych chrześcijan miejscom cierpień Chrystusa – który rozkrzewił się dzięki pielgrzymkom – wpłynął na powstanie tego nabożeństwa. Pierwsza pisemna wzmianka o “bolesnej drodze” pochodzi z 1228 roku, choć istnieją też relacje z VIII wieku o takich procesjach. Historycy podają, że wyraźną informację o “drodze krzyżowej” mamy od Ricolda z Montecroce z 1294 roku. Franciszkanie zaś, po przejęciu opieki nad miejscami świętymi w 1320 roku, ustalili porządek ich zwiedzania. Ale dopiero w końcu XVIII wieku ostatecznie ustalono liczbę, kolejność i lokalizację poszczególnych stacji. Samą nazwę wprowadził William Wey w 1458 roku.

Teksty biblijne nie podają dokładnie drogi krzyżowej Jezusa. Wiadomo, że skazani szli głównymi ulicami Jerozolimy. Zwykle nieśli tylko poprzeczną belkę krzyża, którą na miejscu umieszczano na stałym pionowym palu. Spośród 14 znanych stacji tylko dziewięć (I, II, V, VIII, X-XIV) ma potwierdzenie w ewangelicznych relacjach. Pozostałe (III, IV, VI, VII, IX) przekazała tradycja Kościoła.

Warto wiedzieć, że na mocy decyzji papieża Pawła VI jest możliwość uzyskania raz dziennie odpustu zupełnego za odprawienie Drogi Krzyżowej. Odpust zupełny jest to darowanie całej należnej kary doczesnej za dotychczas popełnione grzechy, rozgrzeszone już co do winy i kary wiecznej w czasie spowiedzi.

W nabożeństwie tym chodzi o rozważanie Męki Pańskiej polegające nie tyle na współczuciu Chrystusowi, ile na gotowości uczestnictwa w Jego cierpieniach dla dobra Jego Mistycznego Ciała, którym jest Kościół. Choć dominuje tradycyjna liczba 14 stacji, mamy możliwość przyjęcia nietypowej liczby, dla innego rozłożenia akcentów. Aby ułatwić medytację całego misterium paschalnego Jezusa, jedna z propozycji zawiera 15 stacji – ostatnia dotyczy Zmartwychwstania.

Celem Drogi Krzyżowej jest ożywienie wiary i apostolstwa; ukształtowanie postaw chrześcijańskiej pokuty, ofiarności i wdzięczności. “Postuluje się nadanie nabożeństwu formy rewizji życia”, czyli szerszego rachunku sumienia.

ks. Jan Sawicki

Droga Krzyżowa odprawiana w sercu

Droga krzyżowa wydaje się bardzo prostym nabożeństwem. Najczęściej uczestnictwo w niej polega na rozpamiętywaniu poszczególnych wydarzeń Męki Jezusa, wczuwaniu się w Jego przeżycia, współczuciu Jego cierpieniu. Takie podejście do drogi krzyżowej można by nazwać: “paradygmatem współczucia Jezusowi”.

Paradygmat ten przynosi z pewnością wiele owoców w życiu ludzi. Można jednak przeżywać to nabożeństwo na innych sposób, mianowicie według “paradygmatu współczucia Jezusa”.

Paradygmat współodczuwania Jezusowi może prowadzić do pewnych trudności. Szczególnie dla człowieka doświadczającego cierpień fizycznych, psychicznych lub duchowych droga krzyżowa przeżywana w ten sposób może być trudną praktyką. Samo nabożeństwo jest wysoce stylizowane, składa się jedynie z czternastu stacji – bolesnych wydarzeń, które opisują tylko pewne wymiary cierpienia, selektywnie traktują nawet samą Mękę i Śmierć Chrystusa. Ewangelie zdecydowanie bardziej kompletnie opisują ogrom i wie-lopłaszczyznowość cierpienia Jezusa, co widać w drodze krzyżowej “biblijnej” jaką w 1991 roku zaproponował Jan Paweł II. Życie ludzkie natomiast dostarcza jeszcze bardziej zróżnicowanych bolesnych doświadczeń. Co więcej, same teksty używane podczas drogi krzyżowej nie zawsze wydają się trafiać w sedno, docierać do rzeczywiście doświadczanych aspektów cierpienia i wypływających z niego pytań. Czasami człowiek bardzo cierpiący może czuć się głęboko niezrozumiany oraz całkowicie bezsilny podczas odprawiania tego nabożeństwa. U niektórych samo wchodzenie w odczuwanie cierpienia Jezusa wzbudza wiele niechęci, zahamowań, barier i oporów, gdyż przywodzi na pamięć własne niechciane doświadczenia. Inni z kolei, gdy wypływają na wierzch osobiste trudne sprawy, zaczynają wchodzić w ich rozpamiętywanie i ulegają pokusie “kręcenia się” wokół siebie i tylko przy okazji odprawiają drogę krzyżową.

OD CZEGO

Jak więc modlić się drogą krzyżowej by była owocnym i przemieniającym doświadczeniem spotkania z cierpiącym Panem? Takiego spotkania, w którym On jest w centrum, a jednocześnie dotykany jest i uzdrawiany mój ból?

Często ludzie wczuwają się w mękę Jezusa zapominając, że droga krzyżowa obrazuje tak naprawdę głębię tego, do jakiego stopnia Jezus wszedł w sytuację człowieka. Tak, to nabożeństwo jest najpierw objawieniem współczucia, jakie Bóg ma dla człowieka. Jego współczucie sięga samych głębin ludzkiego cierpienia i śmierci.

Droga Krzyżowa to przestrzeń i czas na bezpieczną konfrontacje w atmosferze wiary z tym, czego się boimy, przed czym uciekamy, co wypieramy. Z jednej strony jest to ból i cierpienie, z drugiej – nasze wątpliwości co do dobroci a nawet istnienia Boga wywołane tymi doświadczeniami. Tymczasem nabożeństwo drogi krzyżowej sugeruje ważny fakt: On dlatego jest niewidoczny w cierpieniu, że właśnie wtedy jest bliżej nas niż kiedykolwiek indziej. A jest bliżej, gdyż nie przychodzi z zewnątrz jako nieczuły mocarz, który likwiduje cierpienia, ale od wewnątrz jako ten słaby jak my, by nam w tym bólu towarzyszyć. Droga krzyżowa wprawia nas w dostrzeganiu tego jedynego w swoim rodzaju sposobu obecności Boga przy nas.

Mówiąc dokładniej: chodzi o odkrycie życia Chrystusa w sobie, faktu, że nie tylko ja żyję, ale żyje we mnie Chrystus. Zostałem z Chrystusem przybity do krzyża (Św. Paweł). I nie może być inaczej, gdyż w istocie taka jest natura chrześcijańskiej egzystencji. Już na chrzcie zostaliśmy bowiem zanurzeni w Mękę, Śmierć i Zmartwychwstanie Chrystusa. Zostaliśmy w związku z tym włączeni w Jego cierpienie i On teraz cierpi w nas (ale także w nas zmartwychwstaje i dzięki Niemu możemy zmartwychwstawać). Wiele razy Jezus mówił o tym, że identyfikuje się z doświadczonymi bólem. Nabożeństwo drogi krzyżowej ma nam pomóc zrozumieć prawdę tych słów Chrystusa: ma mi pomóc odkryć Chrystusa, który idzie poprzez moje życie i niesie ze mną mój krzyż.

MODLITWA ŻYCIA

W tym świetle droga krzyżowa jest pewną “techniką”, ćwiczeniem duchowym, które może obudzić istotny wymiar modlitwy wewnętrznej, modlitwy w sercu. Ta zewnętrzna droga krzyżowa w obrazach, powieszona na ścianach naszych kościołów jest tylko impulsem, okazją, by uświadomić sobie głębię współodczuwania Pana ze mną. Także, by odkryć wewnętrzną drogę krzyżową, którą Pan czyni w moim życiu. Celem tej zewnętrznej jest naprowadzenie mnie na moje serce, bym odprawiał w nim drogę krzyżową, którą Pan czyni towarzysząc mi przez całe moje życie. Gdy dzięki wykonywanym podczas nabożeństwa gestom, wymawianym słowom, oglądanym obrazom, kontemplowanym symbolom obudzimy w sobie tę świadomość, wtedy tajemniczo odkryjemy, że w najstraszniejszych momentach, w ciemnościach był Pan. Był, a my go nie dostrzegaliśmy, bo Jego ciało było zorane biczem, Jego twarz zakrwawiona i przysłonięta spoconymi włosami i cierniami korony. Ten moment rozpoznania Pana to jest dopiero początek prawdziwej, wewnętrznej drogi krzyżowej, którą dalej możemy już odprawiać w sercu. Co więcej, możemy łatwo przenieść jej odprawianie w życie. Dlatego podczas modlitwy trzeba zwracać uwagę i wsłuchiwać się we własne serce, by nie umknął mi moment, w którym spadnie zasłona z moich oczu i ujrzę Pana przechodzącego obok mnie i niosącego mój krzyż. Wtedy przychodzi sposobność przyłączenia się do Pana, który współodczuwa ze mną w każdym moim cierpieniu, aż po doświadczenie śmierci. Gdy serce samo się modli pośród życia, wtedy łatwiej wziąć krzyż na każdy dzień.

ks. Jacek Poznański

Droga Krzyżowa

Wstęp

Mój mistrzu jakże pragnę powtórzyć w sobie Twoje życie, bo tylko w ten sposób, upodabniając się do Ciebie w szarej codzienności, pozwolisz dostąpić łaski wielkiego Twojego Miłosierdzia.

Przepełnia mnie pragnienie, by żyć tak jak Ty, po Kalwarię, po Krzyż – z miłości. Pragnę pokrzepiać się Twoim Słowem, Twoim Ciałem, wpatrując się w Twoje Serce, z wielką delikatnością i wrażliwością pełnić Wolę Twojego Ojca.

Pragnę oddychać Twoją miłością – niech pochłonie mnie gorliwość o dom Twój Panie, a troska o zbawienie dusz niech będzie polem codziennej mojej pracy.

Mało jest dusz, które rozważają mękę moją z prawdziwym uczuciem; najwięcej łask udzielam duszom, które pobożnie rozważają mękę moją.

Stacje Drogi Krzyżowej

STACJA I – Jezus na śmierć skazany

Panie, Ty znałeś bieg mających nastąpić wydarzeń, popatrz na mnie – co zwycięży:
strach czy miłość do Ciebie, która pozwoli trwać u Twego boku?