CHRONOLOGIA BIBLIJNA
Wiek lub rok | Wydarzenia, postacie, księgi biblijne |
Okres przedpotopowy (3958 p.n.e. – 2302 p.n.e.) | |
3958 p.n.e. | Stworzenie w górnej Mezopotamii Adama i Ewy, pierwszych przedstawicieli gatunku homo sapiens |
3271 p.n.e. – 2302 p.n.e. | Życie Metuszelacha (inaczej Matuzalema; potomka Adama), najdłużej żyjącego człowieka |
2971 p.n.e. | Wniebowzięcie Henocha (ojca Metuszelacha) |
2902 p.n.e. – 1952 p.n.e. | Życie Noego (wnuka Metuszelacha; tożsamego prawdopodobnie z Zuisudrą królem Szuruppak), praojca popotopowej ludzkości |
2422 p.n.e. | Bóg zapowiada potop |
2400 p.n.e. – 1800 p.n.e. | Życie Sema (syna Noego), praojca ludów semickich |
2302 p.n.e. | Ogólnoświatowy potop; Bóg zawiera z Noem i jego potomkami przymierze |
Okres popotopowy (2302 p.n.e. – 1950 p.n.e.) | |
2201 p.n.e. | Narodziny Pelega (potomka Sema); podział językowy ludzkości (być może także podział pangei na kontynenty) i przerwanie budowy miasta Babilonu i wieży Babel (zikkuratu Etemenanki w Babilonie) |
Okres patriarchów i niewoli egipskiej (1950 p.n.e. – 1445 p.n.e.) | |
1950 p.n.e. – 1775 p.n.e. | Życie Abrachama (inaczej Abrama; potomka Pelega), praojca Izraelitów, Edomitów i Arabów |
1875 p.n.e. | Abracham przekracza Eufrat w drodze do Kanaanu; początek okresu 430 lat pobytu w Kanaanie i w niewoli egipskiej |
1864 p.n.e. – 1727 p.n.e. | Życie Ismaela (syna Abrachama), praojca Arabów |
1851 p.n.e. | Bóg zawiera z Abrachamem i jego potomkami przymierze obrzezania; zniszczenie Sodomy i Gomory |
1790 p.n.e. – 1643 p.n.e. | Życie Jakuba (inaczej Izraela; wnuka Abrachama i syna Izaaka), praojca Izraelitów (inaczej Żydów) |
1669 p.n.e. – 1582 p.n.e. | Urzędowanie Józefa (syna Jakuba) jako wicekróla Egiptu |
1660 p.n.e. | Jakub wraz z rodziną osiedla się w Egipcie; początek okresu 215 lat pobytu Izraelitów w Egipcie |
Okres wyjścia i podboju (1445 p.n.e. – ok. 1350 p.n.e.) | |
1445 p.n.e. – 1405 p.n.e. | Urzędowanie Mojżesza jako wodza plemion izraelskich |
1445 p.n.e. | Wyjście (inaczej Exodus) Izraelitów z Egiptu; Bóg zawiera z Izraelem przymierze Prawa na górze Synaj |
1444 p.n.e. | Wykonanie Namiotu Spotkania (inaczej Przybytku Mojżeszowego) i Arki Przymierza; ustanowienie instytucji kapłaństwa |
1444 p.n.e.- 1406 p.n.e. | Urzędowanie Aarona (brata Mojżesza) jako pierwszego arcykapłana |
1443 p.n.e. | Przybycie Izraelitów do oazy Kadesz |
1406 p.n.e. | Izraelici podbijają Zajordanie |
1405 p.n.e. | Mojżesz kończy spisywać Pięcioksiąg Mojżeszowy; Jozue przeprowadza Izraelitów przez Jordan i rozpoczyna podbój Kanaanu |
1405 p.n.e. – ok.1375 p.n.e. | Urzędowanie Jozuego (następcy Mojżesza) jako wodza plemion Izraelskich |
1400 p.n.e. lub 1399 p.n.e. | Zgromadzenie Izraelitów w Gilgal po zakończeniu głównej fazy podboju |
ok. 1399 p.n.e. | Ustawienie Namiotu Spotkania i Arki Przymierza w Szilo |
ok. 1375 p.n.e. | Jozue kończy spisywać Księgę Jozuego |
Okres sędziów (ok.1350 p.n.e. – 1050 p.n.e. lub 1042 p.n.e.) | |
ok. 1140 p.n.e. – ok. 1110 p.n.e. | Urzędowanie Heliego jako sędziego Izraela i arcykapłana |
ok. 1120 p.n.e. – ok. 1100 p.n.e. | Urzędowanie Samsona jako sędziego (szofet’a) w plemieniu Dana |
1106 p.n.e. – 1100 p.n.e. | Urzędowanie Jeftego jako sedziego w Gileadzie |
ok. 1100 p.n.e. | Filistyni pokonują Izraelitów pod Afek, a następnie zabierają i oddają Arkę Przymierza, która trafia na przechowanie do Kiriat Jearim; po zniszczeniu Szilo przez Filistynów Namiot Spotkania zostaje przeniesiony do Nob |
ok. 1100 p.n.e. – 1050 p.n.e. lub 1042 p.n.e. | Urzędowanie Samuela jako sędziego i proroka |
ok. 1080 p.n.e. | Izraelici pokonują Filistynów pod Eben-Haezer |
ok. 1060 p.n.e. – ok.1013 p.n.e. | Urzędowanie Achimeleka (inaczej Abimeleka, Achiasza) jako arcykapłana |
Okres zjednoczonego królestwa (1050 p.n.e. lub 1042 p.n.e. – 930 p.n.e.) | |
1050 p.n.e. lub 1042 p.n.e. | Przekształcenie związku plemion izraelskich w zjednoczone Królestwo Izraela i Judy ze stolicą w Gibei |
1050 p.n.e. lub 1042 p.n.e. – 1010 p.n.e. | Panowanie Saula jako króla Izraela i Judy |
ok. 1014 p.n.e. | Dawid (inaczej Elchanan) ucieka z dworu Saula |
ok. 1013 p.n.e. – 970 p.n.e. | Urzędowanie Abiatara (syna i następcy Achimeleka) jako arcykapłana (zmarł po 970 p.n.e.) |
ok. 1013 p.n.e. | Rzeź kapłanów w Nob; przeniesienie Namiotu Spotkania z Nob do Gibeonu; Samuel kończy spisywanie Księgi Sędziów, Księgi Rut i 1 Księgi Samuela |
ok. 1012 p.n.e. | Dawid wasalem Akisza, króla Gat |
1010 p.n.e. | Filistyni zwyciężają Izraelitów na wzgórzu Gilboa; podział zjednoczonego Królestwa Izraela i Judy na Królestwo Judy (złożone z plemion Judy, Beniamina i Symeona) ze stolicą w Hebronie oraz Królestwo Izraela (złożone z plemion północnych) ze stolicą w Machanaim |
1010 p.n.e. – 1008 p.n.e. | Panowanie Dawida jako króla Judy i wasala Filistynów |
1010 p.n.e. – 1008 p.n.e. | Panowanie Iszbaala (Iszboszeta) (syna i następcy Saula) jako króla Izraela i wasala Filistynów |
1008 p.n.e. | Ponowne utworzenie zjednoczonego Królestwa Izraela i Judy ze stolicą w Hebronie |
1008 p.n.e. – 970 p.n.e. | Panowanie Dawida jako króla Izraela i Judy |
ok. 1008 p.n.e. – ok. 1005 p.n.e. | Wojna filistyńsko-izraelska zakończona odzyskaniem niepodległości przez zjednoczone Królestwo Izraela i Judy |
1003 p.n.e. | Dawid, król Izraela i Judy zdobywa Jerozolimę i czyni ja stolicą państwa |
ok. 1002 p.n.e. | Dawid, król Izraela i Judy, sprowadza Arkę Przymierza z Kiriat Jearim do namiotu ustawionego dla niej w Jerozolimie |
ok. 1000 p.n.e. – ok. 990 p.n.e. | Dawid, król Izraela i Judy podbija i włącza jako prowincje do swego państwa Królestwo Moabu, Królestwo Edomu, Królestwo Ammonu i okręg Aram-Damaszku |
ok. 970 p.n.e. | Dawid, król Izraela i Judy kończy spisywanie zasadniczej części Księgi Psalmów; Rezon I (inaczej Resin) wypędza wojska izraelsko-judzkie z Aram-Damaszku i ogłasza się jego królem |
970 p.n.e. – 930 p.n.e. | Panowanie Salomona (inaczej Jedydiasza, Koheleta); syna i następcy Dawida (jako króla Izraela i Judy) jako współkróla (971-970) |
970 p.n.e. – ok. 960 p.n.e. | Urzędowanie Sadoka (następcy Abiatara i potomka Aarona) jako arcykapłana |
966 p.n.e. | Początek budowy I Światyni Jerozolimskiej w 4 roku panowania Salomona |
ok. 970–925 p.n.e. | królestwo Salomona, po śmierci Salomona podział na Judę i Izrael |
X–VI w. p.n.e. | początki ksiąg: Psalmów i Przysłów, następnie przekazy pisane w Pięcioksięgu |
IX w. p.n.e. | Eliasz i Elizeusz |
VIII w. p.n.e. | Ozeasz, Amos |
722 p.n.e. | zdobycie Samarii przez Asyryjczyków |
koniec VIII w. p.n.e. | Ezechiasz, Izajasz |
VII w. p.n.e. | zrąb ksiąg historycznych: Jozuego, Sędziów, Samuela 1 i 2 Królewska, początki kolekcji wypowiedzi prorockich (np. 1 część Izajasza) |
VI w. p.n.e. | dominacja babilońska, księgi: Jeremiasza, Ezechiela, 2 część Izajasza (70 lat spustoszenia – do roku 536 p.n.e.) |
586 p.n.e. | zburzenie Jerozolimy przez Nabuchodonozora, deportacja do Babilonii |
539 p.n.e. | upadek Babilonu, początek rządów perskich |
536 p.n.e. | Koniec niewoli babilońskiej, pierwszego roku Cyrusa (zob. 2 Kron. 36:20,23) – jest to data w pełni ustalona przez historię świecką i wraz z nią kończy się biblijna linia chronologiczna |
Okres od powrotu Żydów z Babilonu przy końcu siedemdziesięciu lat spustoszenia ziemi, czyli w pierwszym roku Cyrusa, aż do punktu chronologicznego znanego jako pierwszy rok naszej ery, nie jest omawiany przez historię biblijną. Mimo to, historia świecka definitywnie określa długość tego okresu na 536 lat. Daty z tego okresu ustalił z uzasadnieniem Ptolemeusz, grecko-egipski uczony, który zajmował się geometrią i astronomią. Znajdują się one w tzw. kanonie Ptolemeusza i są ogólnie uznawane przez uczonych. W ten sposób otrzymaliśmy jasną i nieprzerwaną linię chronologiczną od stworzenia do początku ery chrześcijańskiej. Ogółem okres ten trwał 4128 lat. | |
520–515 p.n.e. | odbudowa Świątyni Jerozolimskiej |
V w. p.n.e. | Nehemiasz, potem Ezdrasz, Pięcioksiąg i księgi prorockie bliskie ukończenia, księgi: Przysłów i Hioba |
IV–III w. p.n.e. | księgi: Kronik, Ezdrasza, Nehemiasza, Koheleta, Pieśń nad Pieśniami, Joela, Malachiasza, Barucha, Tobiasza, koniec zbioru Psalmów |
III w. p.n.e. | panowanie Ptolomeuszów z Egiptu |
II w. p.n.e. | panowanie Seleucydów z Syrii, wojny machabejskie, królestwo Hasmoneuszów, księgi: Daniela, Judyty, Estery, Syracha, 2 Machabejska |
I w. p.n.e. | księgi: 1 Machabejska, Mądrości |
63 p.n.e. | wkroczenie Rzymian |
37–4 p.n.e. | rządy Heroda I Wielkiego |
8/7/6 p.n.e. | Narodziny Jezusa Chrystusa |
4 p.n.e. – 33/34 n.e. | Filip tetrarchą Iturei i kraju Trachonu |
4 p.n.e. – 39 n.e. | Herod Antypas |
ok. 8 n.e. | Szaweł (Św. Paweł) rodzi się w Tarsie |
18 n.e. – 36/37 n.e. | Kajfasz arcykapłanem |
26 n.e. – 36 n.e. | Poncjusz Piłat prokuratorem |
27 n.e. lub 29 n.e. | Wystąpienie Jana Chrzciciela i początek działalności Jezusa Chrystusa |
27 n.e. – 28 n.e. lub 30 n.e. – 33 n.e. | Działalność publiczna Jezusa Chrystusa, ukrzyżowanie i Zmartwychwstanie |
33 n.e. / 34 n.e. lub 36 n.e. / 37 n.e. | Męczeństwo św. Szczepana, a po nim niebawem nawrócenie św. Pawła |
37 n.e. / 40 n.e. – 44 n.e. | Herod Agrypa I |
37 n.e. lub 39 n.e. | Św. Paweł nawiedza Kościół jerozolimski |
43 n.e. lub 44 n.e. | Prześladowanie chrześcijan przez Heroda Agryppę I, śmierć Św. Jakuba St. |
ok. 46 n.e. – 48 n.e. | Pierwsza wyprawa misyjna Św. Pawła |
ok. 49 n.e. – 50 n.e. | tzw. Sobór Jerozolimski |
50 n.e. – 53 n.e. | Druga wyprawa misyjna Św. Pawła |
52 n.e. | Św. Paweł przed Gallionem w Koryncie |
51 n.e. – 57 n.e. | listy: do Tesaloniczan, do Koryntian, do Filipian, do Galatów, do Rzymian |
52 n.e. – 60 n.e. | Antoniusz Feliks prokuratorem |
53 n.e. – ok. 93 n.e. | Herod Agrypa II |
53 n.e. – 58 n.e. | Trzecia wyprawa misyjna Św. Pawła |
54 n.e. – 57 n.e. | Działalność Św. Pawła w Efezie podczas trzeciej wyprawy misyjnej |
58 n.e. – 60 n.e. | Uwięzienie św. Pawła w Cezarei Palestyńskiej |
po 60 n.e. | listy: do Kolosan, do Filemona, do Efezjan |
61 n.e. – 63 n.e. | Pierwsze uwięzienie rzymskie Św. Pawła |
62 n.e. | Śmierć Św. Jakuba Młodszego |
64 n.e. – 67 n.e. | Prześladowania chrześcijan za Nerona, śmierć Św. Piotra i Św. Pawła |
66 n.e. – 70 n.e. | Wojna żydowska |
przed 70 n.e. | Ewangelia Marka, List do Hebrajczyków |
70 n.e. | Zburzenie Jerozolimy przez Tytusa |
po 70 n.e. | Ewangelia Łukasza i Ewangelia Mateusza, Dzieje Apostolskie, listy pasterskie, listy powszechne (do 100) |
80 n.e. – 90 n.e. | rozejście się judaizmu i chrześcijaństwa |
po 90 n.e. | Apokalipsa św. Jana, Ewangelia Jana |
ok. 104 n.e. | Śmierć Św. Jana Apostoła |
1. poł. II w. | 2 List Piotra, Ojcowie Apostolscy |